İdxal Lizinqi

İdxal (en. import ~ ru. импорт ~ tr. ithal)– (lat. importo - daxil edirəm) görünən, görünməyən və kapitalın importu adlanan üç böyük kateqoriyaya ayrılır. Görünən import real əmtəələrin hərəkəti kimi xaricdən alınan məhsulların ölkəyə gətirilməsi və daxili bazarda satılmasını ifadə edir. Görünməyən import isə xidmətlər sferasında ehtiva olunur. Buraya konkret olaraq ölkə vətəndaşlarına xarici kompaniyaların xidmətlər göstərməsi, xarici banklara pul qoyuluşları, xarici firmalardan alınan turist yollanışlarının alınması və digər müvafiq təyinatlı xidmətlər aiddir. Kapital importuna isə xarici investorların milli müəssisələrin səhmdarlarına çevrilməsi, onların müvafiq istiqamətli müxtəlif layihələrdə investisiya qoyuluşları ilə çıxış etmələri şamil olunur. Bütün import kateqoriyaları eksportla birlikdə ölkənin tədiyyə balansını təşkil edirlər.

Maliyyə lizinqi və ya maliyyə icarəsi — əmlakın xüsusi olaraq mülkiyyətə alınması və sonradan onun istismar müddətinə yaxınlaşan müddət ərzində müvəqqəti sahiblik və istifadəyə verilməsi və əmlakın bütün dəyərinin və ya dəyərinin böyük hissəsinin köhnəlməsi əməliyyatı. Müqavilənin müddəti ərzində icarəyə verən lizinq ödənişləri vasitəsilə əmlakın bütün dəyərini qaytarır və maliyyə əməliyyatından mənfəət əldə edir. Ümumiyyətlə, maliyyə lizinqi uzunmüddətli kreditləşmənin bir forması kimi qəbul edilə bilər. Maliyyə lizinqi üçtərəfli münasibətlərə malikdir. İcarəyə verən icarəçinin tələbi ilə təchizatçıdan avadanlığı alır və onu icarəçiyə icarəyə verir, onun maliyyə xərclərini tam ödəyir və müvafiq icarə ödənişləri hesabına mənfəət əldə edir. Maliyyə lizinqinin əsas xüsusiyyətləri: icarəyə verən əmlakı öz istifadəsi üçün deyil, xüsusi olaraq icarəyə vermək üçün alır; əmlakı və onun satıcısını seçmək hüququ istifadəçiyə məxsusdur; əmlakın satıcısı bilir ki, əmlak xüsusi olaraq lizinq üçün alınıb, bu halda əmlak bilavasitə istifadəçiyə təhvil verilir və onun istifadəsinə qəbul edilir; icarəçi əmlakın keyfiyyəti, onun tamlığı və çatışmazlıqların aradan qaldırılması ilə bağlı zəmanət müddəti ərzində birbaşa əmlakın satıcısına iddialar göndərir; əmlakın təsadüfən itirilməsi və zədələnməsi riski əmlakın qəbulu və istismara verilməsi haqqında aktı imzaladıqdan sonra icarəçiyə keçir. Lizinqin predmeti istənilən istehlak olunmayan əşyalar, o cümlədən müəssisələr və digər əmlak kompleksləri, binalar, tikililər, avadanlıqlar, nəqliyyat vasitələri və sahibkarlıq fəaliyyəti üçün istifadə oluna bilən digər daşınar və daşınmaz əmlak ola bilər. Bununla belə, icarə predmeti torpaq sahələri və digər təbii obyektlər, habelə federal qanunlarla sərbəst dövriyyəsi qadağan edilmiş və ya xüsusi dövriyyə qaydası müəyyən edilmiş əmlak ola bilməz. Cuming R. C. C. Model Rules for Lease Financing: A Possible Complement to the UNIDROIT Convention on International Financial Leasing // Uniform Law Review. 1998.

İdxal inflyasiyası — idxal qiymətlərinin artması və ölkəyə əhəmiyyətli xarici valyuta axını nəticəsində baş verən inflyasiya. İdxal olunan inflyasiya ölkənin milli valyutasının xarici valyutalara nisbətdə məzənnəsinə təsir edir. Qiymət artım sürətinə təsir göstərir. Hazırda neft məhsullarının dünya qiymətlərinin artması ilə əlaqədar Rusiyada idxal inflyasiyası artıb. İstehsal xərclərinin artması dünya qiymətlərinin qiymət formalaşmasına təsir göstərmişdir. İdxal olunan mallar istehlak bazarının yarısını təşkil edir, onların qiymətləri olması lazım olduğundan daha yüksəkdir ki, bu da inflyasiyanın sürətini artırır. Xarici investisiyaların artması pul kütləsinin artmasına səbəb olur. ABŞ dollarının ucuzlaşması və qlobal valyuta bazarında avronun möhkəmlənməsi rublun məzənnəsinin dinamikasına təsir edib. Bu, ölkə daxilində qiymətlərin formalaşmasına təsir etdi Rusiyaya inflyasiya idxalı əsasən ABŞ-dan gəlir. Bu proses II Dünya Müharibəsi başa çatdıqdan sonra, Bretton-Vuds pul sisteminin prinsiplərinə uyğun olaraq dollar ehtiyat valyuta kimi rəsmi status aldıqdan sonra fəal inkişaf etməyə başladı.